Δελεαστικός ο τίτλος. Ειδικά για περιπτώσεις που η τάση φυγής συνιστά ένστικτο επιβίωσης. Πόσο καταπιεσμένο κρατάμε αυτό το «φεύγω» στην καθημερινότητά μας; Κι όμως, ενδόμυχα το θέλουμε, το αποζητάμε. Κι όταν έρχεται η ευκαιρία, αντί να το αρπάξουμε από τα μαλλιά, να το βροντοφωνάξουμε και ν’ αδειάσει το «μέσα» μας, το αφήνουμε να μας προσπεράσει. Περιμένουμε την επόμενη ευκαιρία, και πάλι κάνουμε τα ίδια. Άραγε, τελειώνει ποτέ πραγματικά αυτό το «φεύγω»;
Η Ρόζα φεύγει. Φεύγει από το σπίτι της για σπουδές, από τις σχέσεις της, θα φύγει μαζί με τον Φλάβιο και θα τον παντρευτεί. Θα φεύγει για να συναντά το φίλο της τον Νικόλα που είναι ομοφυλόφιλος. Φεύγοντας από τον ένα για βρει τον άλλο θα χάσει το δρόμο της, θα μείνει μετέωρη, δεν θα ξέρει πια αν φεύγει ή αν έρχεται. Κι αυτό θα τρελάνει τον Φλάβιο, θα τον κλείσει ακόμα περισσότερο στον εαυτό του, στην τέχνη του. Αυτό θα φέρει τον Νικόλα στα όριά του, θα την ποθήσει όσο δεν πόθησε τίποτα και κανέναν στη ζωή του. Κι εκείνη στη μέση, σ’ ένα ατέρμονο «φεύγω» που ούτε η ίδια ξέρει πια από τι θέλει να γλιτώσει και σε τι θέλει να πάει.
Υποβλητικό μυθιστόρημα. Σαν θεατρική παράσταση με τίποτ’ άλλο πάνω στη σκηνή∙ μόνο τους τρεις πρωταγωνιστές και την τέταρτη φωνή, την «άλλη» Ρόζα, αυτήν που την επισκέπτεται με το άσπρο φόρεμα. Ένας νοητός σταυρός, ένα σταυροδρόμι που μόνο κύκλους κάνει γιατί δεν μπορεί να οδηγήσει πουθενά αλλού∙ ο ένας θα πέφτει πάνω στον άλλο. Και η Κώστια Κοντολέων ξέρει πώς να φτιάξει τις εικόνες με μόνο τις απαραίτητες λέξεις. Κατασκευάζει την ατμόσφαιρα με τον δικό της μινιμαλιστικό τρόπο και αυτό που λαμβάνει ο αναγνώστης είναι πλήρως δομημένο. Αποδεικνύει ότι δε χρειάζονται περιγραφές επί περιγραφών και ήρωες και παραήρωες για να υποστηρίξουν το ζητούμενο. Το ζητούμενο μπορεί να στηριχτεί με μία μόνο λέξη: «φεύγω». Αμέτρητες οι φορές που χρησιμοποιείται, κι όμως τα περιέχει όλα…
Επαναλαμβανόμενο μοτίβο της Ρόζας, που δεν μπορεί να συγκρατηθεί σ’ έναν τόπο, μ’ έναν άνθρωπο, με μια ζωή. Επαναλαμβανόμενο μοτίβο στις σελίδες. Δύσκολο για όσους έχουν συνηθίσει τη γραμμική αφήγηση και τη γενναιόδωρη πλοκή. Η συγγραφέας δεν κάνει εκπτώσεις πουθενά. Χρησιμοποιεί απλώς τη δύναμη των λέξεών της και χτίζει τον ψυχισμό των ηρώων της ολοζώντανο. Σαν να τους ξέραμε μια ζωή, σαν να μη χρειάστηκε πάνω από μερικές παραγράφους για να τους γνωρίσουμε. Δύσκολο εγχείρημα. Δύσκολο να γίνεις πειστικός με τόσο λίγα λόγια και σε τόσο λίγες σελίδες, κι όμως εκείνη το καταφέρνει κι εσύ νομίζεις ότι μόλις πέρασε μια ολόκληρη ταινία μπροστά από τα μάτια σου.
Ο έρωτας, ο θάνατος κι η εξουσία λένε ότι είναι τα κυρίαρχα θέματα της λογοτεχνίας. Κι όμως, εδώ δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποιο είναι αυτό που τελικά μεσουρανεί. Σίγουρα ο ερωτισμός είναι διάχυτος, είναι τέτοια η φύση της πρωταγωνίστριας που δεν μπορείς παρά να της αφεθείς. Είναι η χημεία μεταξύ των τριών που σε μπερδεύει. Έτοιμοι για όλα, κι ας μην έχουν πραγματικά όπλα. Παλεύουν να κυριαρχήσουν ο ένας πάνω στον άλλο κι ο έρωτας δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά το μέσο. Κι αν το σκεφτείς, ο έρωτας είναι το καλύτερο όπλο όταν πας να κερδίσεις την εξουσία. Ή ο θάνατος;
Όλα μοιάζουν μ’ ένα περίεργο μείγμα. Η συγγραφέας είναι η κόλλα που τα ενώνει και που ανάλογα με τους σκοπούς της βγάζει στην επιφάνεια ή το ένα ή το άλλο. Παίζει με τους τρεις ήρωες και με τα τρία θέματα όπως έκαναν παλιά οι γελωτοποιοί που μπορούσαν να ζογκλάρουν ώρες ατελείωτες και να μην τους πέσει τίποτα κάτω. Και στο τέλος, τα πιάνει όλα στο χέρι της, σταματά και με μια μικρή υπόκλιση αποχωρεί αφήνοντας το έργο της σαν πέρασμα μπρος από τα μάτια σου. Φεύγει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου